SCURVY

Oto „Dziarscy Chłopcy” — oto Józek Tempe, syn obecnego tu Sajetana. Teraz nastąpi tak zwana „skrócona scenka reprezentacyjna” — my nie mamy czasu na długie procesy, że tak powiem, naturalne. Brać ich wszystkich, co do jednego! Tu jest gniazdo najohydniejszej, przeciwelitycznej rewolucji świata, chcącej sparaliżować wszelkie poczynania od góry — tu rodzi się ona z pomocą perwersji nienasyconej samicy, renegatki jej własnej klasy, a ostatecznym celem jej — babomatriarchat ku pohańbieniu męskiej, jędrnej siły — społeczeństwo jest kobietą — musi mieć samca, który je gwałci — otchłanne myśli — nieprawda?

[Witkacy, Szewcy, akt I]

*

Do Szewców (jakże dziś aktualnych) zapuściłem się, szukając nie zużytego do cna bluzgu, który by lekko oddał wrażenia polekturowe, po lekturze rozmowy z Andrzejem Lederem. Który – w warstwie, nazwijmy, diagnostycznej – mówi rozmaite interesujące, choć nieodkrywcze, rzeczy, natomiast w planie profetyczno‐postulatywnym powiada tak:

Myślę, że mit Solidarności mógłby być ogniskiem kolejnego przetasowania czy zmiany układu sił na scenie politycznej. I wokół tego mitu mógłby rzeczywiście wyrosnąć ten nowy suweren, który by narzucił pewnego rodzaju pokój aktualnym graczom, czy też przekroczyłby tę walkę, która jest toczona. W tym sensie mogę się zgodzić. Ale to na pewno nie będzie wyglądało tak, że PiS się pogodzi z Platformą czy aktualną opozycją. Jedyna możliwość to przekroczenie tej aktualnie toczonej walki, przekroczenie konfliktu, i wyłonienie nowego podmiotu politycznego.

[...]

Tak czy inaczej, zbudowanie takiej alternatywy, łączącej wrażliwość demokratyczną z równościową, musi potrwać. Partie liberalne muszą dostrzec, że bez sojuszu ze środowiskami pracowniczymi nie wygrają wyborów. Środowiska pracownicze, prekariat, muszą się politycznie zorganizować poza Solidarnością, która bezkrytycznie współpracuje z PiS‐em. Muszą dojść do tego, że bez sojuszu z co mądrzejszymi przedstawicielami partii liberalnych nic nie zrobią, co jest dla nich trudne do przełknięcia. Musi praktycznie, w sensie konkretnych rozmów i umów, dojść do takiego sojuszu.

I to jest (na moje) poziom całkowitego wądrołajskiego skierdaszenia.

Nie bardzo mam czas, aby takie podsumowanie szerzej uzasadnić. Żółta lampka alarmowa przy „micie Solidarności”, co – on jeden – ma się okazać zbawczy. Jak wygląda w praktyce sięganie po ów mit, pałubę jednolitofrontowości (ale z zastrzeżeniami, jak i w pierwowzorze), pokazuje nam KOD, chociaż w wersji mocno karykaturalnej.

Czerwona lampka alarmowa oślepia przy zdaniu „środowiska pracownicze [...] bez sojuszu z co mądrzejszymi przedstawicielami partii liberalnych nic nie zrobią”.

Czysty Witkacy. „Co mądrzejsi”.

A konstruktywny morał brzmiałby tak: czytajcie Szewców, nie dość że aktualne, to jeszcze do rozpuku śmieszne (choć straszne, gdy dziś się czyta).

PRZYPISY

Link do Szewców prowadzi do pełnego tekstu sztuki.