Wracam do Portrait de la jeune fille en feu Céline Sciammy: ten prosty w konstrukcji obraz zbliża się (jak dla mnie) do doskonałości również dlatego, że panuje w nim [dogmatyczna] cisza. Muzyka zasadniczo pojawia się w tym filmie tylko wtedy, gdy w świecie przedstawianym ktoś gra lub śpiewa.

Na co dzień ignorujemy nachalstwo tego namolnego suflera, a jeśli nie – to zapewne podczas oglądania filmów z bardzo odległego wczoraj, gdy, z dystansu, widać wyraźnie konwencjonalną sztuczność, obnażoną przez późniejsze zmiany mody/epoki.

Western: w odległym planie zarys gór, trakt przez prerię, żywej duszy. Nagle‐wtem wjeżdża orkiestra symfoniczna z dziarskim patataj; oho, zbliżają się! Pojawia się samotny jeździec, obój plus sekcja smyczków. W chwilę potem wraca motyw patataja ze zwiększoną dawką trąb/bębnów; w kadrze wyraźnieje kurz spod kopyt oddziału Indian, bandy złoli, whatever. Albo: Bogart śledzi Bacall w Big sleep, muzyka wjeżdża z rozstrzepioną watą, nastrój niepewności/oczekiwania podbijany rytmicznymi (ale i cichnącymi) wstawkami cymbałów (?), równolegle skrzypce i altówki umierają łabędzia.

Muzyka filmowa, bękarci owoc pociągającego ukradkiem z flaszki tapera (wg legendy miejskiej miał on początkowo zagłuszać terkot projektora) – no właśnie, z kim? Są teoretyczki (i ‑ycy) mówiący wprost: kino to muza zrodzona z opery (choć, uzupełnia się, widzowie tego nie dostrzegają). Rodzaj dodanego i ignorowanego jawnego cudzysłowu: opowiadamy wam; to się nie dzieje, to wam opowiadamy. Z nachalnym suflerem włącznie.

Stopień wyższy (jak by to ująć? wulgarnie intertekstualny?) to kino gatunkowe komentowane (muzycznie) znakami z popkultury. W ilu romkomach ssał widzowi What a wonderful world (znany przez Armstronga)? Itd. – przeraźliwie rozległe świadectwo oportunizmu i bezinwencyjności.

Ale czasem pojawi się film (jak ten Sciammy), który całym sobą deklaruje: nie jestem operą. Zabawne, że dostrzeżenie nieobecności może być równie nieoczywiste, jak zwrócenie uwagi na bijącą w uszy nachalną suflerkę.

(Pomijam tu fakt – socjo‐kulturo‐ekonomiczny – że muzyka filmowa to oczywiście cały cholerny przemysł, choć nie powinno się tego pomijać.)