Jednym ze skutków powszechnie dostępnej wysoko przetworzonej żywności jest łatwość obżarstwa. Kiedy kuraka trzeba było wybrać na targu, oskubać, wypatroszyć, ugotować rosół/upiec etc. zwyczajnie trudniej trudniej było się objeść (wtedy zresztą panował wzorzec gruby=bogaty). Teraz są kostki bulionowe, burgery, mrożona pizza & many more, minuty w piekarniku/mikrofali i można się obżerać. A na deser słodkie. Efekty – na fejsowych słitfociach.

Mnie jakolaikowi zdało się, że nie mam kompetencji, by pogłębić temat. Z zachętą do pronaukowości powinna także iść pokora co do własnych umiejętności i nieprzesadne poleganie na google scholar. Inaczej z tego wychodzi trotyl.

Do powodów dodałbym potrzebę obniżenia kosztu końcowego z powodu konkurencji cenowej. Akurat rynek spożywczy jest dosyć konkurencyjny.

@nameste

morał z tych pobieżnych rozważań jajakolaika byłby taki. Wezwanie do edukacji mającej przeciwdziałać „antynaukowej histerii” nie powinno poprzestawać na szczegółach uzasadnienia, dlaczego E‑ileśtam wbrew otchłaniowej opinii nie jest rakotwórczą trucizną. Jak już edukować, to po całości

Ale tutaj zaczynają się schody, przecież jak wykryjesz (z dowodami) spisek BigPharmy i BigFoodu to przylepi Ci się otchłaniowy ogon, jak skrytykujesz Otchłań, przypęta Ci się jakiś MDH.

Ciekawą postacią w kontekście Twojej notki jest Ben Goldacre, ale wtedy kiedy czytamy Bad Science i Bad Pharmę łącznie. BTW piszę o problemie z Twojej notki teraz tekst do Czasu Kultury.

czy te dodatki są dla zdrowia pożyteczne; sądząc z doboru fraz (lekkie wzdęcia, błahe skutki uboczne, lekko toksyczny) – odpowiedź nie byłaby raczej pozytywna.

No nikt tego nie badał (np. przeżywalność w grupach „jedli agar – nie jedli agaru”), nadto arcyzdrowe jakoby produkty pełnoziarniste także powodują wzdęcia, pierdzenie, fetor.

Czemu zatem pojawiają się w wysokoprzetworzonej żywności, a zwłaszcza w tzw. produktach wygodnych?

Zagęstniki zagęszczają, jak sądzę. Ja chleb zagęszczam często mielonym siemieniem lnianym. W sumie nie znam się.

Żelatyną często zagęszcza się też ozorki i świńskie uszy, tworząc tzw. „salceson”.

Jest taka klasyczna definicja brudu, że brud to nie jakaś samoistna kategoria materii, tylko materia umieszczona nie na swoim miejscu; tak mi przychodzi do głowy, że zbrzydzanie żelatyną w jogurcie, podgardlem wieprzowym w burgerze drobiowym albo mąką w śmietanie opiera się właśnie na strachu przed mieszaniem kategorii; kiedy żydzi się brzydzą koźlęciem gotowanym w mleku matki jego, to wtedy sprawa jasna: przepis rytualny, religijny, nieracjonalny.

@Czescjacek

kiedy żydzi się brzydzą koźlęciem gotowanym w mleku matki jego, to wtedy sprawa jasna: przepis rytualny, religijny, nieracjonalny

Zydowskie przepisy higieniczne maja wbrew pozorom calkiem rozsadne uzasadnienie, jesli spojrzy sie na nie z perspektywy sytuacji zyciowej koczownikow 3000 lat temu w cieplym klimacie – gdzies czytalam, ze mieso w nabiale jest duzo lepsza pozywka dla bakterii niz mieso czy ser oddzielnie.

Co do cudow ze skladem – standardowe wyjasnienie jest takie, ze ludnosc w wiekszosci ma wylozone na jakosc zarcia, a czynnikiem decydujacym o zakupie sa cena i reklama, chciwosc producenta (jesli mozna zarobic 1000, to czemu zarobic 500).
Dorzucilabym do tego horror vacui – moi rodzice do tej pory czuja sie zle, jesli lodowka nie peka w szwach.

Do tego dochodzi jeden z nielicznych minusow Unii, czyli zarzniecie systemu Polskich Norm – jakie by nie byly, okreslaly chociazby sklad wedlin.

Podgardle wieprzowe po pierwsze jest tanie, bo to w normalnych warunkach odpad, poza tym jest tluste, co ulatwia uzyskanie spoistych kotletow, ktore sie nie rozlatuja od byle spojrzenia

nameste :
(zysk -> technologia -> marketing)

Zgodnie z potoczną intuicją.

No nie wiem. Na ogół intuicja wychodzi od marketingu, bo go widać, i wydaje jej się, że ooo, już wszystko wiadomo; tak przynajmniej miewają znajomi „cywile” pytający czemu pod wędliną na tacce foliowej jest podpaska, albo zauważający dziwne świetlówki w ladach chłodniczych z mięsem, itp. Że to marketing.

A związek przyczynowy idzie odwrotnie – jak się zrobi dla kasy nastrzyk jeszcze trochę, i jeszcze trochę, i w końcu 70% (serio piszę) to podpaska nie jest marketingiem, ale koniecznością, podobnie jak odpowiednia chemia robi się koniecznością, a nie widzimisiem. Jak się dla kasy sypie soi czy mielonej skóry, to musi się barwić sztucznie (nibytechnologia) bo wędlina byłaby biała – a zaraz za tym idzie oświetlenie (nibymarketing), bo wędlina barwiona ekologicznym i zdrowym buraczkiem jest, cóż, buraczkowa. Itd itp.

nameste :

[ciach otchłań i ciach oświeceniowi]
Życzę im zdrowia, ale jednak próbuję się odnaleźć w narracji „gotuj sam z prostych składników”.

To ja może podpiszę się, wszystkimi manipulatorami pod twoimi życzeniami, bo cóż dodać. I pod wezwaniem do „edukacji po całości”, tych pozornie sprzecznych, a w samej istocie jakoś podobnie ignoranckich postaw „otchłannych” i „oświeceniowych”, też.

Boni :

to akurat nie jest wynik ekonomii (...) tylko raczej (...) finansów.

Ale tak konkretnie, to ossochozzi?

Boni :

Ekonomia, to jeśli robisz wędlinę czy serek po koszcie X, i dają ci za nią Y, i masz Y‑X zysku. A finanse to ta część biznesu, dla której musisz zatrudnić przy produkcji wędliny czy serka księgową, kadrową i opłacić wszystkie służby na usługach oligopolu i jego koszta.

Teraz rozumiem intencję, ale jedno bez drugiego nie istnieje (chyba, że w bajkach dla alterglobalistów). Nie można wytwarzać żywności na skalę przemysłową przy nieprzemysłowych metodach produkcji i dystrybucji (honesty boxy, sprzedaż bezpośrednia – „Spod serca kap, kap. Słonina i schab, Do tego dwa balerony. Gdy on się zachwyca, Wypada polędwica. I boczek nieosolony”, ewentualnie przytoczona wcześniej baba z cielęciną z dekady gierkowskiej?). W ogóle ja nie kwestionuję diagnozy, tyle że można z niej najwyżej jakieś terapie zachowawczo – paliatywne wywodzić.

przy pomocy genów, ich sekwencji i algorytmów.

Wizja artystyczna.

Mnie w tym wszystkim ciekawi rola KK, który odpuścił sobie przywilej wypowiadania (się w sprawie) i zajmowania (pozycji). Do czego zresztą upoważniała go doktryna ochrony genomo ludzio, której patronuje przy okazji ustawy bioetycznej. A przecież pierwszą irracjonalnością był lęk przed skażeniem genomu ludzkiego, a pierwszą racjonalnością ochrona polskich nasion.

Bardziej chyba Mucha, Mary Shelley i wszystkie te legendy o wilkołakach, wampirach i przemianach. Sprawdzić czy nie Golem.

babilas :

Nie ma, niestety, powrotu do “świata sprzed Monsanto”. Nie można produkować “organic food” w świecie, który jest z samej swojej istoty non‐organic. Rozumiem i popieram program minimum “gotuj sam z prostych składników” (ewentualnie: “uprawiaj swoje warzywa”), ale neoluddyzmu żywnościowego już nie.

Nie, z całą pewnością nie ma powrotu. Nigdy nie ma praktycznie powrotu do niczego – jeśli przez powrót rozumiemy ponowne zaistnienie analogiicznej sytuacji. Nie można odzyskać dziewictwa, bo wiadomo. Ta konkluzja, co do której się zapewne zgadzamy, nie powinna jednak (omyłkowo) prowadzić do zlekka deterministycznego redukcjonizmu podszytego fatalizmem. /Ładnie brzmi, ale chyba muszę się wyjaśnić/. Chodzi mi o łatwą zgodę, że jest i będzie from now tak jak jest i być musi. Niekoniecznie. Posłużę się przykładem.

W drugiej połowie lat 30tych XIX wieku Robert Owen, w międzyczasie stareńki, upadł po raz nie wiadomo który na twarz przy wymyślaniu i wprowadzaniu socjalizmu, który chyba nawet jeszcze się tak nie nazywał (na pewno nie nazywał się utopijnym). Przez ówczesną brytyjską prasę – głównie w związku z planowanymi przez niuleczalnie optymistycznego R.O. eksperymentami dotyczącymi tworzenia komun – przetoczyła się wówczas dyskusjokłótniodebata, której tenor jest z perspektywy czasu pouczający. Większość krytyków i szyderców (ostatni przeważali) kończyło swe wywody twierdzeniem jako żywo przypominającym Twoje, a mianowicie, że nie ma powrotu do świata sprzed kapitalizmu. Przez kapitalizm rozumieli ówczesną powszechną (i jedynie wówczas wyobrażalną) odmianę polegającą na tym, że dog eats dog, greed as most important incentive ever and so on.
Historia pokazała nam potem że faktycznie nie było wówczas powrotu do świata sprzed kapitalizmu w wydaniui manchesterskim. Tego jednak, że z pomysłów wyśmiewanego Owena wyniknie wiele, wiele lat później ruch związkowy (który zmieni oblicze kapitalizmu) z jednej i jedna trzecia ludzkości w pętach utopii (przekształconej w dyktaturę aparatu) z drugiej strony nie dało się przewidzieć.

Byłbym dlatego niebywale ostrożny z przedwczesnym grzebaniem neoludyzmu. Może nas – lub naszych potomków jeszcze zaskoczyć wracając jako całkiem rozsądny ruch reformatorski (oby) lub barbarzyńskie tsunami (oby nie).

kwik :

No cóż, jeśli już to liczę raczej na naukę (bo działa). Nie liczę natomiast zupełnie na to że z ciemnej bredzącej masy zwolenników „metod całkowicie naturalnych” wyłoni się jakiś minimalnie rozsądny ruch reformatorski, nie wierzę nawet że urodzi się tam choć jeden dobry pomysł. Programowa głupota to prosta droga do autodestrukcji.

Z ciemnej, bredzącej to zapewne nie. Ja bym jednak nie zapędzał wszystkich krytyków i sceptyków do tej grupy. Zresztą, obok ruchu reformatorskiego możliwe jest również zadziałanie (w Polsce jeszcze w tej chwili uśpionych) mechanizmów rynkowych, których istnienie trudno negować. Doświadczenie ostatnich kilkudziesięciu lat uczy, że normalne i ogólnodostępne znika (pośrednio jako skutek racjonalizacji i zwiększania efektywności) aby powrócić po latach jako luksus. Patrz: zdrowa żywność, woda ze źródełka, slow food i tak dalej. W momencie jednak, gdy luksus staje się domeną zamożnych pojawia się wielkie korpo i wprowadza na rynek – i to na skalę masową – ponownie to, co przedtem zostało zniknięte, ale tym razem po zupełnie innej cenie. Pod hasłem „luksus dla każdego”. Na strachu i pragnieniu komfortu psychicznego u konsumenta da się też zarobić o ile jego siła nabywcza odpowiada oczekiwaniom ofertodawcy.

Zaobserwujesz to doskonale obserwując (gigantyczny w międzyczasie) rynek tzw. zdrowej żywności w krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich. Resztki zdrowej żywności (produkowanej w sposób tradycyjny) zniknęły w latach 50–60tych zeszłego stulecia. W siedemdziesiątych pojawili się na wsiach cudacy zaczynający eologicznie i naturszczykowsko grzebać w ziemi, w miastach inni cudacy pootwierali małe sklepiki z herbatą, kadzidełkami, chlebem pełnoziarnistym w bochnach i brudnymi przywiędłymi warzywami.

Pod koniec stulecia do cudaków (z których niektórzy potworzyli koncerny, takie jak np. Demeter) należał już taki gigantyczny kawał rynku, że wielkie korpo przebudziło się i też wskoczyło do tego tramwaju. W tej chwili w każdym supermarkecie znajdziesz długie regały, na których jest napisane BIO. Co ciekawsze, żywnościowe korpo dobrowolnie poddaje się kontroli i certyfikacji aby zwalczyć sceptycyzm konsumenta. Ba, nawet zaczyna tworzyć normy.

Obecnie następuje rewolucja w handlu związana z padaniem (masowym) wielkich, tradycyjnych dyskontów i powstawaniem nowych, równie wielkich dyskontów oferujących tylko to, co podobno zdrowe. Stosunki własnościowe nowo powstających sieci są interesujące, znaczna ich część to wilki które przechrzciły się na owce.

Do czego zmierzam? Ano do wesołej konkluzji, że wielkiemu korpo jest całkowicie wsio ryba na czym zarabia. Droga do zdrowej żywności produkowanej w sposób tradycyjny wiedzie nie przez ideologiczne naparzanki, lecz przez wzrost zamożności konsumentów. Gdy Monsanto zobaczy, że ilość konsumentów pragnących i mogących sobie pozwolić na luksus jedzenia z ominięciem monsantowych wynalazków jest wystarczająco duża – z całą pewnością ustawi się na czele pochodu i spadnie na nas w postaci dystrybutora tego co z Monsantami tego świata się nie kojarzy.

Na końcu tego procesu zamożni tego świata jeść będą tak, jak w Polsce przed laty biedny działkowicz lub chłoporobotnik samowystarczalny. Ale za to za jakie pieniądze!