Umarł Nowosielski, człowiek z pogranicza, na które rzadko się (na co dzień) zapuszczamy. Przede wszystkim (dla mnie) malarz, zupełnie niesłychany.

Potem – człowiek zanurzony w obce i dziwne (znowu: dla mnie) uniwersum znaczeń i emocji, prowadzący własną, prywatną uprawę religijnego pola, pomieszczonego w głębokiej tradycji prawosławia. Świata rozpiętego między fatalizmem a rozpaczą, najbardziej mrocznej ze znanych mi (no tak, z boku) religii.

Muzyka z tego kręgu łapie (nieodmiennie) za gardło, architektura porusza, a malarstwo – wydawało się martwe. Ale tacy jak Nowosielski (nie on jeden przecież, jednak tutaj, w Polsce – firma osobna) sprawili, że stało się bardziej dzisiejsze niż muzyka.

Siła skrótu. Gorejąca głowa, niepojęty (kwadratowy, niebieski, inne słońce) przedmiot wiary, przepaść między „prorokiem” a słuchaczami... których właściwie nie ma, których nieobecność jest (albo nie jest: pole do rozważenia) nieistotna.

Coś tam przecież stoi, sygnalizowane plastycznym ledwo‐znakiem. Ołtarz? (Bez wiernych i kapłanów? Hm.)

W przypomnianym przez Wyborczą wywiadzie sprzed ponad 10 lat wypowiada się szorstko, z pozycji (już wtedy) Starca, Który Wie Swoje. Nie ma sensu z nim polemizować (nie tylko dlatego, że było to dawno, a potem, dwa dni temu, umarł). A jednak staje się, podobnie jak w swoim malarstwie i (znowu: j.w.) z powodu tego malarstwa, wyzwaniem do ćwiczenia, takiego ćwiczenia z inte‐emo‐wyobraźni.

Mówi o Baconie:

Nie, to już jest poziom infernalny. Myślę, że on nie pozostawia żadnej możliwości reinterpretacji w kierunku jakiejś nadziei, jakiegoś dobra. No, ale taka jest prawda i on tę prawdę namalował. Myślałem, że tego się nie da w ogóle namalować, a on to zrobił.

Mówi o sobie:

Jestem szalenie tradycjonalistycznym artystą, proszę pana, maluję ikony i żaden ze mnie awangardzista.

Bo z czego artysta ma się dzisiaj wyzwalać, proszę pana. Im bardziej się wyzwala, tym bardziej jest niewolny. Wyzwalać można się w sytuacji, kiedy człowiek jest absolutnie zniewolony. Kiedy jednak odrzuci wszelkie bariery ograniczające jego świadomość, to już nie ma się z czego wyzwalać.

No i tak to.

DOPISANE 24 lutego Żeby nie było wyłącznie mrocznie (+ dopisek w tytule):