Temat już się pojawiał (nie raz), zwłaszcza w blogonocie postsekularyzm à la KP, w której egzaltację Cezarego Michalskiego:

To konieczność zlokalizowania, inkulturacji wielkich narracji chrześcijaństwa i Oświecenia uczyniła kiedyś z tej tępej, nienawistnej, resentymentalnej „lokalności” nowoczesne narody, wspólnoty, które zeszły z drzew, wyszły z jaskiń, zbudowały miasta, świątynie, parlamenty i sądy. Nawet w Polsce. Na jakiś czas.

kwitowałem tak:

Jasne, przed chrześcijaństwem barbarzyńcy nie mieli nawet świątyń, miast, parlamentów (gdy sobie przypomnę tysiącletnią instytucję islandzkiego tingu, to aż mnie ręka świerzbi).

Tamta blogonota zaczynała się jednak oczywiście od drugiej połowy stadła, czyli od Agaty Bielik‐Robson. Oczywiście, bo to ona uprawia „filozoficzną refleksję nad teologią [teologiami]”, w tej działce pobiera akademickie uposażenia, w tym temacie publikuje książki (ostatnio po polsku KP wydała Deus otiosus, pod reklamowym hasłem Teologia jest rzeczą zbyt poważną, by pozostawić ją tylko teologom; jak widać niewiele się zmieniło w stosunku Krytyki Politycznej do postsekularyzmu) i wreszcie tym kwestiom poświęca niektóre felietony na łamach „Dziennika Opinii”.

Jak choćby bajędę Siedmiu świętych i pingwiny, w której – jakżeby inaczej – znajdziemy podobne (do cytowanych Michalskiego) kłamstwa założycielskie.

Sprytnie przemycone, bo w felietonie referowane są tezy literackie (z Wyspy pingwinów Anatola France’a) i zawsze można powiedzieć „to nie ja, to France”, nie licowałoby to jednak z akademicką powagą, prawda?

Pisze ABR:

[...] założyciel osady, czyli święty Malo, [...] iroszkocki mnich, uczeń samego świętego Brendana, który przypłynął do Bretanii w szóstym wieku maleńką drewnianą łódeczką, nieco tylko większą od wanny. Przypłynął, ponawracał bretońskie plemiona, które wciąż jeszcze tańczyły wokół menhirów, nauczył je budować domki z kamienia i założył miasto. Nikt go nie zamordował, nie pożarł, i do dziś pamiętany jest jako „święty promienny”, emanujący niespożytą dobrocią i energią, jaką daje tylko „tak zwana prawdziwa wiara”.

Po szalonym i cudownym Maclow‐Malo zaczynają do Bretanii spływać kolejni iroszkoccy mnisi, z Irlandii, Walii i Kornwalii – i z tą samą niepojętą energią, jaką daje tylko „tak zwana prawdziwa wiara”, zakładają kolejne osady, klasztory i katedry. [...] Menhiry idą w odstawkę, a okoliczni artyści uczą się rzeźbić postacie ludzkie – i tak powstają pierwsze granitowe posągi‐prymitywy świętych, aniołów i niezwykle urokliwych chłopskich matek boskich z dzieciątkami na rękach. Zaczyna się cywilizacja.

Popatrzcie: dwukrotnie tak zwana prawdziwa wiara (temat właściwy felietonu ABR), dwukrotnie – lekceważąco – menhiry, jako czynnik powstrzymujący ówczesnych tambylców od zbudowania cywilizacji; nad tym kłamstwem zalożycielskim wisi ciężka jak moszna zborsuczonego słonia propagandowa teza, że bez [szalonego prawdziwą wiarą] chrześcijaństwa nie masz cywilizacji, co, jak łatwo spostrzec, świetnie się rymuje z bez objawienia nie ma Oświecenia.

Tymczasem zaś celtyccy Galowie (tak ich ogólnie nazwijmy) pozostawali [w szóstym wieku] już od kilkuset lat w kręgu cywilizacyjnego oddziaływania Imperium Rzymskiego (podobnie jak ich krewniacy na Wyspach Brytyjskich), a pierwsze biskupstwo na tych terenach powstało przed 461 n.e. (stulecie przed „nawracaniem bretońskich plemion” przez świętego z łódki), skoro dokumenty pierwszego synodu w Tours (461) podpisał biskup armorykański [episcopus Brittanorum] Mansuetus. I nie ma co się łudzić: chrześcijaństwo ogarnęło te tereny ze zwykłych, to jest politycznych powodów; ta historia powtarzała się dostatecznie wiele razy, aby bez wysiłku można się było obejść bez konieczności „tak zwanej prawdziwej wiary”.

Na piąty i szósty wiek datuje się masowa emigracja celtyckich plemion z Wysp Brytyjskich na tereny Bretanii. Nic w tym zdrożnego, że ta fala osadnictwa (i idąca za nią rywalizacja z lokalsami) wytworzyła miejscowe kłamstwa założycielskie, jak choćby owo przecenienie roli iroszkockich mnichów. Chrzanienie o tej samej niepojętej energii, jaką daje tylko „tak zwana prawdziwa wiara”, pozostaje wszakże – tylko chrzanieniem. Częścią kłamstwa zaożycielskiego tzw. postsekularyzmu, no, przynajmniej w tym (zgrzebnym, grubą nicią szytym) wydaniu ABR.

Jeszcze słówko o menhirach.

Although the stones date from 4500 BC, modern myths were formed which resulted from 1^st century AD Roman and later Christian occupations, such as Saint Cornelius – a Christian myth associated with the stones held that they were pagan soldiers in pursuit of Pope Cornelius when he turned them to stone. [stąd]

Można by więc nazwać lekceważące (i, doprawdy, kompletnie ahistoryczne) menhirowe wzmianki ABR za iście papieskie.

apendyks

W apendyksie dwie reakcje na ABR. Pierwsza z zeszłego roku, linkowana w blogonocie postsekularyzm à la KP; tym razem zacytuję wprost:

Dla wyrafinowanych umysłów pojęcie religii można rozdąć do nieskończonych rozmiarów, tak żeby zmieściła się w nim każda zakorzeniona w nas metafora czy mit, każda ludzka nadzieja projektowana w przyszłość oraz każdy problem związany z bezsensem, cierpieniem i bezcelowością ludzkiej egzystencji. [cały tekst tutaj]

A spod owego świeżutkiego felietonu ABR komentarz Lewady Marcowej, współczesna reinterpretacja hagiografii św. Malo:

Zabawna bajka: pewien gostek korporacyjny, dalej zwany Frajerem, rezygnujac z przyrodzonych potrzeb bezpieczeństwa i ruchania przepłynął kajakiem z misją do Ludu po Drugiej Stronie. Misja: przejąć zasoby Ludu dla korporacji, najlepiej bez jednego strzału, bo korporacja bidna. Jak tam było nie wiadomo, ale korporacja, dziś na krawędzi (mam nadzieję) upadku, dysponuje pięknym raportem o paśmie niekończących się sukcesów i to się liczy. Kilkanaście wieków później Wiedzący dumają nad Frajerstwem gostka: czy Frajerstwo istnieje bez Korporacji? Czy Korporacja może istnieć bez Frajerstwa? Jak opisać Frajerstwo w DSM? Jak utrzymać ludzkość w stanie Frajerstwa bez nakładów na Korporację? Jak zmusić – obojętniejącą na Frajerstwo, spingwinioną ludzkość, bezczelnie i cudownie‐po‐pogańsku zajętą własnym tyłkiem, materią, dobrobytem swoich i modłami do jakiegoś jeleniopodobnego uosobienia płodności – do wzmożonego wysiłku na drodze do budowy Korporacji? Czy jeśli Frajerstwo nazwiemy „nienazywalnym” to przyciagniemy taką metafizyką młodych gostków do roboty? Oto pytania... :)

Oburzona tak bezczelną wulgaryzacją jej felietonu (poświęconego przecież Upadkowi Pięknej Idei, Och) ABR kwili w odpowiedzi:

Dokładnie o takiej reakcji napisałam. Nie wiem, czym (kim) jest Lewada Marcowa, ale przemawia przez nią najczystszy redukcyjny cynizm. Przynajmniej Zizek czuje, że lewica dalej już na tym cynicznym odczarowywaniu nie pojedzie.

(Przy okazji odnotowujemy „obronę z Žižka”; jest śmiesznie nie tylko w felietonie, ale i pod nim!)

Cóż można na to odpowiedzieć? Może: było nie kłamać, na kłamstwie nie zbudujesz itp., itd.